فهرست مطالب
مجله علوم سیاسی
پیاپی 43 (تابستان 1397)
- تاریخ انتشار: 1397/04/01
- تعداد عناوین: 9
-
صفحات 1-30
از گذشته تا به امروز دگرگونی های عملی و نظری بسیاری در گفتمان های جغرافیای ساسی و ژیوپلیتیک رخ داده است. «دولت - ملت» که بحث هسته در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژیوپلیتیک است؛ به تبع این تحولات به طور طبیعی بی نصیب نمانده است. نوشتار حاضر با رویکرد تفسیری و بهره گیری از داده های کتابخانه ای به دنبال پاسخ به این سوال است که در گذار از ژیوپلیتیک مدرن به پسا مدرن، گفتمان «دولت- ملت» دچار چه تحول و تغییرات ماهیتی شده است؟ طبیعی است که در هر عصری گفتمانی با ویژگی های خاص خود حاکم باشد. مشخصه هایی چون: یکپارچگی، تک بعدی بودن، عینیت گرایی، قطعیت گرایی و مبنا گرایی که در گفتمان مدرنیته، باعث شده است که دولت مدرن، دولتی با ویژگی های خاص جغرافیایی، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، هویتی و... باشد. حال آنکه به تبع از ویژگی های پست مدرنیته] و گفتمان های حاکم بر آن[چون: تکثر گرایی و عدم اطلاق، نفی روایتی خاص و... ؛ دولت به عنوان یک مرجع تام (حاکمیتی، امنیتی، قدرت و...)، به هیچ وجه پذیرفته شدنی نیست. اجمالا هدف این پژوهش مقایسه و تببیین ابعاد و ارکان: اجتماعی (بعد ملت و ملی گرایی)، سیاسی (بعد حکومت)، حقوقی (بعد حاکمیتی)، و اثرپذیری مرزهای کشور در گذار دولت مدرن و پست مدرن است. در پایان به چالش و تهدیدهای دولت پست مدرن (پساسرزمینی) در این گذار اشاره خواهد شد.
کلیدواژگان: دولت-ملت، مدرن، پست مدرن، ژئوپلیتیک مدرن، ژئوپلیتیک پسا مدرن -
صفحات 31-53گفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان دهیم گفتمان به چه معنا است و به کدام دسته از تاملات روش شناختی اشاره دارد و نیز خواهیم کوشید نشان دهیم که بهره گیری از گفتمان به مثابه یک روش شناسی در عرصه بین الملل چگونه شدنی و میسر می گردد و امکان بهره گیری روش شناختی از گفتمان را، به مثابه یک روش شناسی پسا-ساختارگرا در مطالعه حوزه بین الملل، به بحث خواهیم گذارد. جهت انجام این مهم مقاله در دو بخش اصلی و چند فراز فرعی سامان پذیرفته است. بخش نخست با عنوان گفتمان به مثابه نظریه و روش دربردارنده فراز هایی همچون؛ گفتمان از منظر فوکو شامل تبارشناسی و دیرینه شناسی و رویکرد روش شناسانه به گفتمان از منظر لاکلایو و موف است. بخش دوم با عنوان بهره گیری از روش شناسی گفتمان در مطالعات روابط بین الملل دربردارنده کاربست گفتمان در مطالعات روابط بین الملل و بازفهم روابط بین الملل ذیل مطالعات گفتمان است.کلیدواژگان: گفتمان، روابط بین الملل، فوکو، روش شناسی، قدرت
-
صفحات 55-81
عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با کنار رفتن آن تجدید مسایل و احیای موضوعات مورد اختلاف میان معارضین سوری با اسد روبرو خواهند شد. بحران سوریه بر کشور ایران تاثیر گذاشته و چالش هایی را در روابط این دو کشور پدید آورده است. رویکرد هایی که توسط ایران در سال های اخیر در عرصه سیاست خارجی دنبال شده، ریشه در مسایل تاریخی و رفتار سیاستگزاران و انگیزه های دو کشور دارد. از طرف دیگر اتحادیه اروپایی که به نوعی در سوریه نفوذ تاریخی توسط فرانسویان داشته و هم اکنون نیز دارای روابط اقتصادی و... با این کشور است وجود دارد که هرچند از وجود دولت مرکزی دمشق به رهبری خاندان اسد ناراضی است ولی بیش از آن در پی ایجاد یک سد امنیتی شدید حول خود بر ضد نفوذ عناصر تروریستی خاورمیانه می باشد. سعی برآنست که در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال باشیم که سیاست خارجی قدرت منطقه ای چون ایران و قدرت فرامنطقه ای چون اتحادیه اروپایی در قبال سوریه پساداعش به دنبال چه اهدافی هستند و این اهداف و مسیر نیل به آن ها چه پیامدهایی را درپی خواهد داشت؟
کلیدواژگان: سوریه، سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران، اتحادیه اروپا، دوران پساداعش -
صفحات 83-105مقاله حاضر به مفهوم طبقه متوسط جدید و چگونگی گسترش و عملکرد آن در فاصله زمانی سال های پهلوی دوم میپردازد. می توان گفت طبقه متوسط جدید به موازات رشد خود، جایگاه بسیار بالایی در مشارکت سیاسی و اجتماعی نتوانست پیدا کند و به همین دلیل برخلاف اهدافی که حکومت قبل داشت، به ضد آن حکومت مبدل شد. در این راستا دیدگاه های مختلف درباره مفهوم طبقه متوسط و طبقه متوسط جدید ارایه شده و سپس فرایند تاریخی گسترش آن در دوره زمانی مورد بحث این مقاله تبیین شده است. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی تحلیلی می باشد و از زوایای به بیان این مساله پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده تا از مفاهیم و مباحث رایج در جامعه شناسی و علوم سیاسی درباره طبقات اجتماعی، برای تبیین تحولات تاریخی دوره مورد بحث استفاده شود برهمین اساس پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که طبقه متوسط جدید چه جایگاهی در توسعه سیاسی ایران در دوران پهلوی دوم داشته است؟ و بر اساس این فرضیه پی گیری شده است که خطاهای راهبردی محمد رضا پهلوی در رشد کمی طبقه متوسط جدید و عدم پاسخگویی به تقاضای کیفی و اساسی آنان و ایتلاف طبقه متوسط جدید با سنتی منجر به تزلزل در توسعه سیاسی شد.کلیدواژگان: نوسازی، بی ثباتی سیاسی، طبقه متوسط جدید، توسعه سیاسی، پهلوی دوم
-
صفحات 107-132چرا زنان اروپایی به داعش می پیوندند؟ این سوال در ابتدای ظهور داعش در خاورمیانه، مسئله ذهنی بسیاری از اجتماعات مسلمان بود تا این که رفته رفته، با اعلام تشکیل خلافت اسلامی و پیوستن تعداد زیادتری از زنان مسلمان به آن، اهمیت پژوهشی به خود گرفت. در این راستا، تعداد انگشت شماری از موسسات پژوهشی، گزارش هایی منتشر کردند که به ارتباط میان داعش و زنان می پرداخت اما از حیث علمی، ادبیات درخور توجهی تولید نشد. این امر سبب شد در مقاله حاضر با محوریت سوال مذکور، به بررسی علل پیوستن زنان اروپایی به داعش بپردازیم. حدس اولیه یا فرضیه مقاله آن است که زنان با قربانی دانستن خود و بخاطر دلایلی همچون حس عدم تعلق به فرهنگ غرب، ظلم و بی عدالتی در قبال امت مسلمان، واکنش به بی تفاوتی جامعه بین المللی در قبال فجایع انسانی و در نهایت، تاسیس آرمان شهر اسلامی به عضویت داعش درآمدند. این موارد در پرتو نظریه فشار عمومی در باب تروریسم رابرت اگنیو، به بوته آزمون گذاشته می شوند. شایان ذکر است که پدیده داعش همزمان به عنوان یک سازمان تروریستی و یک حکومت به عنوان مفروض این نوشتار پنداشته شده تا با اتکا به آن، بتوان نقش های زنان داعشی را تشریح کرد.کلیدواژگان: داعش، زنان، تروریسم، رابرت اگنیو، نظریه فشار عمومی
-
صفحات 133-160
هدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن را بهتر شناخت. نگارنده ضمن معرفی مختصر نگرش های کلان در باب دولت مدرن، رویکرد سازمانی را دیدگاه مناسب تری برای تعریف دولت می داند، زیرا از معایب دیگر رویکردها بری است. روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی، توصیفی،تحلیلی ومقایسه ای است. در این پژوهش ضمن اشاره به تاریخچه تکوین دولت مدرن در قالب دولت مطلقه با تکیه بر چهارچوب نظری بر گرفته از نظریات وبر، پیرسون و موریس بر این نکته تاکید دارد که دولت مدرن را به مثابه ی سازمانی سیاسی باید بررسی کرد، تا با تعریف کردن اجزاء آن به چیستی (مبانی، کارکرد، ماهیت و ویژگی ها) دولت مدرن پی برد و از پیچیدگی وابهاماتی که در تعریف از دولت به وجود می آید کاست.
کلیدواژگان: دولت مدرن، بوروکراسی، سرزمینیت، حاکمیت، مشروعیت -
صفحات 161-191
این مقاله به تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانهای آمریکا در دوران ریاست جمهوری بوش، اوباما و مقطعی از دوران ترامپ تا سال 2017 میپردازد. رویکرد ترامپ در سیاست خارجی از واقعگرایی فاصله زیادی دارد و از بعد سیاست خارجی ملیگرا است. دیدگاههای ترامپ نشان میدهد که وی در مقایسه با دو رییس جمهور گذشته امریکا یعنی جرج دبلیو بوش و باراک اوباما رویکرد متفاوتی را در عرصه بینالمللی مطرح میکند. در حالی که جرج دبلیو بوش بر جنبه ابرقدرتی امریکا با تاکید بر عناصری مانند یک جانبهگرایی، حمله پیشدستانه و حتی تغییر رژیم در منطقه خاورمیانه تاکید داشت، اوباما چندجانبهگرایی، بهرهگیری از قدرت هوشمند و کاربرد دیپلماسی را به عنوان ابزارهای مهمی برای حفظ رهبری امریکا در خاورمیانه تلقی میکرد؛ اما ترامپ با نفی عمده رویکردهای گذشته عملا به نادیده گرفتن مسئولیتهای بینالمللی امریکا تاکید داشته و از جمله عنوان میکند که وی «فقط رییس جمهور امریکاست و نه رهبر جهان». تصور غالب و اولیهای که از شعار "نخست آمریکا" وجود دارد، بازگشت ایالات متحده به درون مرزهای خود و احتمالا نوعی انزواطلبی میباشد. بنابراین اندیشه برتری آمریکا می تواند در فضای الگوی سیاسی و راهبردی دونالد ترامپ انعکاس داشته باشد. در این راستا براساس رویکرد واقعگرایی به بررسی تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانهای آمریکا پرداخته شد.
کلیدواژگان: تغییر و تداوم، سیاست خارجی، ایالات متحده آمریکا، خاورمیانه، بوش، اوباما، ترامپ -
صفحات 193-217
افکار عمومی مسئولیت دولت ها را در مطالبات حقوق بشری افزایش داده است. در تعقیب حقوق بشر، اراده ای بین المللی در حال شکل گیری می باشد به همین دلیل موضوع حقوق بشر و حکمرانی خوب در دستور کار نهادهای بین المللی قرار گرفته که منجر به صدور اسناد بین المللی فراوان گردیده است. مجموع این تحولات توقعات اداره مطلوب امور جامعه را گسترش داده و راه تضمین و رعایت حقوق بشر را در نوعی از حکمرانی می بیند که به «حکمرانی خوب » تغییر مفهوم داده است. حکمرانی خوب شکل آرمانی حکمرانی است که اداره امور عمومی را بر پایه شاخص هایی چون مسئولیت پذیری،حکومت قانون،پاسخگویی،کارامدی دولت،مبارزه با فساد،عدالت محوری و حق اظهار نظر اجرا نموده و حقوق بشر را تضمین می نماید. نگارنده در صدد است که رعایت و تضمین حقوق بشر جز در سایه حکمرانی خوب امکان پذیر نمی باشد اجرای حقوق بشر متضمن اجرای شاخص های حقوق بشری است که دستیابی به آنها حکمرانی خوب را محقق ساخته و اجرای حقوق بشر را تضمین می نماید.
کلیدواژگان: اسناد بین المللی، حقوق بشر، حکمرانی خوب، دولت، حاکمیت -
صفحات 219-246
مسئولیت بین المللی یکی از اساسی ترین نهادهای حقوقی بین المللی است که موجد حق وتکلیف برای اعضای جامعه بین المللی بوده وجزء قواعد اولیه نظام بین المللی محسوب می شود. در مسئولیت بین المللی عمده توجهات به مسئولیت دولتها معطوف استکه زمینه ساز اسقرار حاکمیت قانون در جامعه بین المللی می باشد.از این رو، قایل شدن به مسئولیت بین المللی برای دولت ها باعث نظامندی حقوق بین الملل است،دولتها در جامعه بین المللی دارای حاکمیت و صلاحیت می باشند و از آنجا که آنها در جامعه بین المللی زندگی می کنند، بایدحقوق یکدیگر را رعایت نموده و اگر دولتی در اثر رفتار خود موجب ورود خسارت به دیگر تابعان فعال حقوق بین الملل گرددیا یک تعهد بین المللی از سوی یکی از این تابعان نادیده انگاشته وموجب نقض یک تعهد بین المللی شود این تابعانبا مطرح نمودن آن رفتارمی توانند مسئله مسئولیت و نقض یک تعهد بین المللی دولت وارد کنندهخسارت را پیش بکشند.هدف این نوشتار بررسی تحریم هایی ک جانبه ایالات متحده امریکا برعلیه جمهوری اسلامی ایران و مسئولیت بین المللیقایل شدن به آن دولت می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این تحریم ها به طور یک جانبه وخارج از قطعنامه ها و مقررات منشورسازمان ملل متحدوضع شده ومغایربا موازین حقوق بین المللی و حقوق بشری است، همچنین ناقض توافقات وتعهدات دوجانبه از جمله: عهدنامه مودت 1955، بیانیه الجزایر 1981و موافقتنامه برجام 2016 که موجب ورود خسارت های مادی و معنوی بر جمهوری اسلامی ایران شده است
کلیدواژگان: مسئولیت بین المللی، تحریم، ایالات متحده امریکا، بیانیه الجزایر، برجام
-
Pages 31-53Today Discourse is widely used in the social sciences. Discourse is generally known by Foucault name and as an Genealogy theory. But this theory has the same methodological applicability. This article studies the meaning of discourse, the views of influential thinkers and the Methodology of discourse. It also explains the possibilities of using Discourse as a methodology in the field of international relations. It discusses the methodology of Discourse as a Post-Structural Methodology in the international relations studying. This paper consists of two parts and each part includes different subjects. The first part, titled “Discourse as a theory and methodology”, includes subjects such as Foucault's Discourse and Genealogy and Archaeology. It also includes a methodological approach to discourse from the perspective of Laclau and Mouffe. The second part, titled "Using Discourse Methodology in International Relations Studies", includes the use of Discourse in the international relations Studies and the understanding of international relations from the Perspective of Discourse Methodology.Keywords: ", Discourse", ", International Relations", ", Foucault", Methodology, ", Power", ", Domination" _
-
Pages 55-81
The post-age period means going beyond ISIS and a period in which ISIS and ISIS's existence are not existential and somewhat ambitious. Its postmodern age will be an era in which frictions are more compact and open space becomes much more direct. In other words, ISIS has now failed in Syria, and as it moves away, there will be renewed issues and revival of disputed issues between the Syrian oppositionists and Assad. The Syrian crisis has affected Iran and has created challenges in relations between the two countries. The approaches followed by Iran in recent years in the field of foreign policy are rooted in the historical issues and the behavior of policymakers and the motives of the two countries. On the other hand, the European Union, which somehow had a French influence in Syria and now has economic and ... relations with this country, although dissatisfied with the existence of the central government of Damascus under the leadership of the Assad dynasty, It seeks to create a strong security blockade against the influence of the terrorist elements of the Middle East. In this article, we are trying to answer the following question: what are the foreign policies of the regional power of Iran and the transatlantic power of the European Union in relation to Syria? What are their goals? What are the consequences of these goals and the route to them?
Keywords: Syria, Foreign policy, Islamic Republic of Iran, European Union, its postmodern period -
Pages 83-105The present article deals with the concept of the new middle class and how it develops and functions at the time of the second Pahlavi years. It can be said that the new middle class, in parallel with its growth, could not find a very high status in political and social participation, and therefore, contrary to what the government had before, became a government against it. In this regard, different perspectives on the concept of the middle class and the new middle class are presented, and then its historical expansion process is explained in the period under discussion of this paper. The research method used in this article is descriptive-analytic and has been discussed from the angles of this issue. This article attempts to use the concepts and topics in sociology and political sciences about social classes to explain the historical changes of the period under discussion. Accordingly, the fundamental question of the present research is how does the new middle class play a role in the political development of Iran during the Pahlavi era Second has Based on this hypothesis, Mohammad Reza Pahlavi's strategic mistakes led to a decline in political development in the growth of the new middle class and the failure to meet their basic qualitative and traditional demands and the new middle class coalition.Keywords: : modernization, political instability, new middle class, political development, second pillar
-
Pages 107-132Why European women join ISIS? This question at the beginning of ISIS emergence in the Middle East was a concern for many Muslim communities and their families, and answering to this question gradually became evident by declaring the formation of the Islamic caliphate and joining more Muslim women to it. In this regard, a handful of research institutes published reports linking ISIS and women, but scientifically, feasible literature did not produce. This made it necessary for initiating an article on the purpose of examining the reasons for joining European women to ISIS. The hypothesis of the article is that women consider herself as victims and joining ISIS based on reasons such as isolation and the lack of sense of belonging to Western culture, oppression and injustice towards the Muslim nation, reaction to the indifference of the international community, and ultimately the establishment of Islamic Utopia. These cases are being examined in the light of Robert Agnew’s General Strain Theory of terrorism. It is presumed that the phenomenon of ISIS is simultaneously considered as a terrorist organization and a government to rely on it to explain the roles of ISIS women. These roles represent the alternatives for women to escape the strains imposed.Keywords: ISIS, Women, terrorism, Robert Agnew, General Strain Theory
-
Pages 133-160
The goal of this article is approaching to a touchable theoretical framework of modern state. The question is that by what kinds of approach the modern state could be studied and investigated. Besides, what are the bases and traits of modern state. In other words by which theoretical traits the modern state could be recognized better. The author, while giving a short introduction of macro views of modern state, knows the Organizational Approach as the most suitable view for defining the state; because it is free from the deficiencies of other approaches. The method used in this study is historical, descriptive, analytical and comparative. This study while referring to the historical development of modern state in the frame of absolutist state by laying on theoretical framework got from the ideas of Weber, Pierson and Morris, emphasis on the fact that modern state should be investigated as a political organization, so by defining its parts, the nature of modern state( basis, function, nature and traits) could be recognized, and the complexities and ambiguities on the way of defining the state could be reduced.
Keywords: Modern State, Bureaucracy, Territoriality, sovereignty, Legitimacy -
Pages 161-191
The focus of this article is on the change and continuity in US policy in the Middle East during the Bush, Obama and Period of Trump presidency until 2017. His approach is too far from realism and is nationalist from foreign policy dimension. Trump’s views show that he has a different approach in international arena compared with two former presidents, Georg W. Bosh and Barak Obama. While Georg W. Bush focused on US superpower aspect with emphasis on some elements such as Unilateralism, Pre-emptive attack and even changing the government in Middle East, Obama considered Multilateralism, enjoying smart power and usage of diplomacy as an important tool to maintain American leadership in the Middle East; but Trump practically has focused on disregarding of US responsibility by negation of main past approaches and among them says:” I am just the American president and no the leader of the world. There is a dominant and primary idea from the “first US” slogan that is return to its own borders and a kind of isolationism possibly. Therefore, the idea of the superiority of America can reflect in political and strategic pattern space of Donald Tramp. In this regard, it is considered the change and continuity of US policy in the Middle East based on Realistic approach.
Keywords: Change, Continuity, Foreign policy, USA, Middle East, Bush, Obama, Trump -
Pages 193-217
Human rights demands have increased human rights around the world. Public opinion has more responsibility for governments than ever before. These developments have contributed to the spread of universal human rights. As a result, some personal and collective rights have been promoted and more important. International humanitarian law is under way in pursuit of human rights, and the issue of human rights and good governance has been placed on the agenda of international institutions and has led to the issuance of international documents The total of these developments has increased the expectations of the good governance of society and sees the way to guarantee and respect human rights in a kind of governance that has changed the concept of "good governance". Good governance is the ideal form of government that governs public affairs on the basis of indicators such as accountability, rule of law, accountability, government efficiency, the fight against corruption, central justice and the right to comment, and guarantees human rights.This type of governance is seriously addressed in response to human rights demands and the pursuit of democracy, in the field of public law and, of course, in international documents, and has been emphasized by international law in international treaties and emphasized by the majority of international lawyers. The author that observance and guarantee of human rights are not possible except in the light of good governance.Human rights implementation ensures the implementation of human rights indicators that achieve good governance and ensure the implementation of human rights.
Keywords: international documents, Human Rights, Good governance, Government, sovereignty
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.